Pracowałem nad strategią wyjścia z kryzysu konstytucyjnego, w jakim znalazła się Polska od jesieni 2015 r. Wystosowałem publiczny apel do polskiego kościoła o podjęcie się roli mediatora. Następnie – wspólnie z Kolegą, dr. Jackiem Sokołowskim – przygotowałem i ogłosiłem memoriał pt. 10 tez o naturze konfliktu, potrzebie kompromisu i kierunku reformy Trybunału Konstytucyjnego, który poparło i podpisało 16 organizacji pozarządowych. Inicjatywa została odnotowana przez media (m.in. Rzeczpospolita, Gazeta Wyborcza, Dziennik Polski, portal Lex.pl). Tezy i diagnozy sformułowane w 10 tezach natrafiły na odzew ze strony Prezydenta RP, Andrzeja Dudy, który 3 marca 2016 r. spotkał się z sygnatariuszami memoriału.

Dalsze prace koncepcyjne prowadziłem w ścisłej współpracy z dr. Sokołowskim. Ich owocem były szkice proponowanej przez nas formuły kompromisowej, ogłoszone w Rzeczpospolitej oraz na portalu jagiellonski24.pl . O drogach wyjścia z kryzysu konstytucyjnego rozmawialiśmy także na seminarium Jaki Trybunał? zorganizowanym przez Ars Legis – Stowarzyszenie im. św. Ivo Helory – Patrona Prawników, o czym donosiły media, m.in. Rzeczpospolita, Gość Niedzielny, TVP Kraków i Radio Kraków.

Równolegle starałem się uczynić mały przyczynek do objaśnienia społeczności międzynarodowej natury i przebiegu konfliktu konstytucyjnego w Polsce. Opublikowałem duży artykuł na poczytnym międzynarodowym blogu prawa konstytucyjnego – Verfassungsblog.de, a także napisałem edytorial dla czasopisma Bucerius Law Journal. Wygłosiłem odczyt pt. Serious but not hopeless or hopeless but not serious? Ways in and out of the 2015/16 Constitutional Crisis in Poland na konferencji ICON-S w Berlinie oraz wykład gościnny pt. Recht, Macht und Transformation – Polnische Verfassungskrise von 2015/16 na Bucerius Law School w Hamburgu.

Wystąpiłem do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie konstytucyjności klauzuli zaporowej (progu wyborczego) w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Mój pogląd, oparty na przeprowadzonych studiach konstytucyjnych i porównawczych, przedstawiłem i uzasadniłem w artykułach i wypowiedziach prasowych (m.in. Rzeczpospolita, Dziennik Gazeta Prawna). W mojej ocenie próg na poziomie 5%, celowy w wyborach krajowych, nie daje się jednak usprawiedliwić  w przypadku wyborów europejskich. Dlatego też złożyłem do Trybunału Konstytucyjnego skargę konstytucyjną –w imieniu własnym, jako wyborcy – domagając się uznania klauzuli zaporowej za niekonstytucyjną. Mój pogląd, wyrażony w skardze i sformułowanych tamże żądaniach, nie został jednak podzielony przez Trybunał Konstytucyjny, który postanowił o odmowie nadania skardze dalszego biegu, a następnie nie uwzględnił złożonego na to postanowienie zażalenia.

Dokumentacja postępowania:

Komunikat prasowy w związku z podjęciem interwencji

Skarga konstytucyjna z dn. 27 sierpnia 2014 r.

Postanowienie TK z dn. 19 listopada 2014 r. o odmowie nadania skardze dalszego biegu

Zażalenie z dn. 2 grudnia 2014 r. na postanowienie TK z dn. 19 listopada

Postanowienie TK z dn. 4 marca 2015 r. o nieuwzględnieniu zażalenia

Byłem pełnomocnikiem pro bono wnioskodawcy (Tomasza Leśniaka z Kraków Przeciw Igrzyskom) w sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Krakowie, a następnie przed Sądem Apelacyjnym w Krakowie oraz przed Trybunałem Konstytucyjnym – o rzetelność kampanii referendalnej w związku z ubieganiem się przez Kraków o organizację Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2022 r. Chodziło o wykorzystywanie hasła „bo igrzyska to metoda na smog”, a także o dostępność dla wnioskodawcy przyspieszonego trybu wnioskowego (tryb referendalny 24h) jako środka zabezpieczającego rzetelność kampanii i agitacji referendalnej. Postępowanie sądowe nie doprowadziło do bezpośredniego sukcesu w postaci uzyskania postanowienia sądu zgodnego z żądaniami wnioskodawcy, ale – z uwagi na jego nagłośnienie oraz uzyskane w toku sprawy informacje z Urzędu Miasta Krakowa – przyczyniło się do kształtowania opinii społecznej na temat organizacji przez Kraków ZIO2022. Ostatecznie mieszkańcy, przytłaczającą większością głosów, zadecydowali w referendum o wycofaniu się Krakowa ze starań o organizację igrzysk, mimo iż jeszcze kilka miesięcy wcześniej sondaże opinii publicznej wskazywały na poparcie dla tej idei ze strony zdecydowanej większości krakowian.

Dokumentacja działań:

Komunikat prasowy w związku z podjęciem interwencji

Spór przed Sądem Okręgowym w Krakowie –  dzień pierwszy (14 maja 2014 r.): pierwsza rozprawa

Spór przed Sądem Okręgowym w Krakowie – dzień drugi (15 maja 2014 r.): druga rozprawa

Spór przed Sądem Okręgowym w Krakowie – dzień trzeci (16 maja 2014 r.): trzecia rozprawa

Komunikat prasowy po wydaniu przez Sąd Okręgowy w Krakowie (I instancja) postanowienia z dn. 20 maja 2014 r. o oddaleniu wniosku złożonego w trybie art. 35 Ustawy o referendum lokalnym.

Komunikat prasowy po wydaniu postanowienia przez Sąd Apelacyjny w Krakowie (II instancja) o oddaleniu zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego

Archiwum dokumentacji sądowej (pisma w sprawie), nagrań wideo z rozpraw oraz doniesień prasowych i medialnych

Komunikat prasowy po złożeniu do Trybunału Konstytucyjnego skargi konstytucyjnej w przedmiocie zbadania konstytucyjności przepisów regulujących dostęp obywateli do sądowej kontroli rzetelności agitacji referendalnej

Komunikat prasowy o uwzględnieniu przez TK zażalenia na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu

Brałem udział w debacie publicznej na temat prawnych granic prowadzenia polityki historycznej. Temat ten pojawia się zwłaszcza w związku z posługiwaniem się przez media oraz postaci życia publicznego wprowadzającym w błąd określeniem „polskie obozy śmierci”. W zbliżonym nurcie sytuuje się retuszowanie bądź rewidowanie historii przy użyciu form fabularnych. Do zabrania głosu w tej sprawie sprowokowała mnie niemiecka produkcja filmowa pod tytułem Nasze matki, nasi ojcowie (ZDF 2013). Wspólnie z r.pr. Magdaleną Jabczugą-Kurek napisaliśmy trzy artykuły prasowe analizujące problem prawnej odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych przez wspomnianą produkcję a także kwestii jurysdykcji sądów polskich w ewentualnym sporze prawnym.

Publikacje:

Za niemiecki serial można pozwać przed polski sąd, Dziennik Gazeta Prawna z dn. 2 października 2013, s. B13 (współautor: M. Jabczuga-Kurek)

Kto może pozwać za niemiecki serial?, Dziennik Gazeta Prawna z dn. 6-8 września 2013, s. C6-C7 (współautor: M. Jabczuga-Kurek)

Wasza produkcja, nasze roszczenia, Dziennik Gazeta Prawna z dn. 26 sierpnia 2013, s. B9 (współautor: M. Jabczuga-Kurek)

Wielokrotnie zabierałem publicznie głos w dyskusji na temat zmian w systemie emerytalnym przygotowanych w 2013 r., a wprowadzonych na przełomie 2013 i 2014 r. Zwracałem uwagę na wątpliwości konstytucyjne związane ze sposobem przeprowadzenia reformy. Nad wieloma tekstami pracowałem wspólnie z moimi Kolegami – dr Łukaszem Gorywodą i Robertem Mężykiem.

Publikacje:

Obligatoryjne umorzenie 51,5% aktywów: przesłanki ingerencji w sferę prawnie chronioną według doktryny oraz orzecznictwa TK [w:] R. Pacud (red.), Prawne mechanizmy przekazywania środków OFE. Oceny konstytucyjno-prawne, Kraków 2013, s. 95-119 (rozdział II pkt 7), (współautor: Ł. Gorywoda)

Opcja domyślna nieprzekazywania części składek do OFE – koncept, skutki oraz instrumentalizacja [w:] R. Pacud (red.), Prawne mechanizmy przekazywania środków OFE. Oceny konstytucyjno-prawne, Kraków 2013, s. 120-139 (rozdział III pkt 1), (współautor: Ł. Gorywoda)

Czy projektodawca przekroczył granice swobody legislacyjnej poprzez strukturalną zmianę systemu emerytalnego? Ocena niezbędności zmian dla osiągnięcia założonego celu? [w:] R. Pacud (red.), Prawne mechanizmy przekazywania środków OFE. Oceny konstytucyjno-prawne, Kraków 2013, s. 185-193 (rozdział IV pkt 6), (współautor: Ł. Gorywoda)

Nie odsyłajmy konstytucji na emeryturę, Dziennik Gazeta Prawna z dn. 2 grudnia 2013, s. A14

Wątpliwości prawne odnośnie do demontażu OFE są uzasadnione, Rzeczpospolita z dn. 10 października 2013, s. C7 (współautor: R. Mężyk)

Kto jest szeryfem, a kto gangsterem w sporze o OFE?, Dziennik Gazeta Prawna z dn. 9 października 2013, s. A10

Likwidacja OFE: kazus węgierski, Rzeczpospolita z dn. 12 września 2013, s. C7 (współautor: R. Mężyk)

OFEnsywa budżetowa –czy aby konstytucyjna?, Rzeczpospolita z dn. 6 września 2013, s. C6 (współautor: R. Mężyk)

Przeniesienie środków do ZUS czy nacjonalizacja, Rzeczpospolita z dn. 19 sierpnia 2013, s. C7 (współautor: R. Mężyk)

Konstytucyjnoprawna ocena rekomendacji dotyczących II filara systemu emerytalnego zawartych w rządowym przeglądzie funkcjonowania systemu emerytalnego z dnia 26 czerwca 2013 roku, Kraków sierpień 2013, (współautor: R. Mężyk)

W minionych latach zajmowałem się kilkoma innymi, istotnymi społecznie problemami, m.in.:

• dysfunkcyjnymi przepisami i praktykami prowadzenia w Polsce remontów i inwestycji infrastrukturalnych, które przez przewłokę prowadzą do przenoszenia dużej części kosztów na okolicznych mieszkańców i lokalnych przedsiębiorców (tzw. externalities), generując przez to wysokie koszty społeczne
• szkodliwymi praktykami w działalności sądów rejestrowych, które utrudniają powstawanie i funkcjonowanie organizacji pozarządowych
• problemem dostępu przez klientów, zwłaszcza znajdujących się w szczególnej sytuacji zdrowotnej, do toalet w oddziałach banków